1. Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır.
Örnek:
İsmail'den, Kurtuluş Savaşı’nda, Atatürk’ü, Türkiye’mizin, Fatih Sultan Mehmet’e, Levnî’nin, Gül Baba’ya, Sultan Ana’nın, Mehmet Emin Yurdakul’da, Kâzım Karabekir’de, Yunus Emre’yi, Ziya Gökalp’tan, Refik Halit Karay’mış, Ahmet Cevat Emre’dir, Namık Kemal’se, Şinasi’yle, Alman’sınız, Kırgız’ım, Karakeçili’nin, Osmanlı Devleti’ndeki, Cebrail’den, Çanakkale Boğazı’nın, Güneş’teki, Sait Halim Paşa Yalısı’ndan, Resmî Gazete ’de, Millî Eğitim Temel Kanunu’na, Telif Hakkı Yayın ve Satış Yönetmeliği’ni, Eski Çağ’ın, Yükselme Dönemi’nin, Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı’na vb.
2. Yer bildiren özel isimlerde ve özel isim yerine kullanılmış makam isimlerinde kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğu zaman ekten önce kesme işareti kullanılır.
Örnek:
Hisar’dan, Boğaz’dan vb. Müdür'ün, Vali'ye
3. Belli bir kanun, tüzük, yönetmelik kastedildiğinde büyük harfle yazılan kanun, tüzük, yönetmelik sözlerinin ek alması durumunda kesme işareti kullanılır.
Örnek:
Bu Kanun’un 17. maddesinin c bendi… Yukarıda adı geçen Yönetmelik’in 2’nci maddesine göre… vb.
4. Özel adlar için yay ayraç içinde bir açıklama yapıldığında kesme işareti yay ayraçtan önce kullanılır.
Örnek:
Yunus Emre’nin (1240?-1320), Yakup Kadri’nin (Karaosmanoğlu) vb.
5. Ek getirildiğinde Avrupa Birliği kesme işareti ile kullanılır.
Avrupa Birliği’ne üye ülkeler…
UYARI: Sonunda 3. teklik kişi iyelik eki olan özel ada, bu ek dışında başka bir iyelik eki getirildiğinde kesme işareti konmaz.
Boğaz Köprümüzün güzelliği, Amik Ovamızın bitki örtüsü, Kuşadamızdaki liman vb.
UYARI: Kurum, kuruluş, kurul, birleşim, oturum ve iş yeri adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz.
Türkiye Büyük Millet Meclisine,
Türk Dil Kurumundan,
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığına,
Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanlığının;
Bakanlar Kurulunun,
Danışma Kurulundan,
Yürütme Kuruluna;
Türkiye Büyük Millet Meclisinin 112’nci Birleşiminin 2’nci Oturumunda;
Mavi Köşe Bakkaliyesinden
UYARI: Başbakanlık, Rektörlük vb. sözler ünlüyle başlayan bir ek geldiğinde Başbakanlığa, Rektörlüğe vb. biçimlerde yazılır.
UYARI: Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz.
Türklük, Türkleşmek, Türkçü, Türkçülük, Türkçe, Müslümanlık, Hristiyanlık, Avrupalı, Avrupalılaşmak, Aydınlı, Konyalı, Bursalı, Ahmetler, Mehmetler, Yakup Kadriler, Türklerin, Türklüğün, Türkleşmekte, Türkçenin, Müslümanlıkta, Hollandalıdan, Hristiyanlıktan, Atatürkçülüğün vb.
6. Kişi adlarından sonra gelen saygı ve unvan sözlerine getirilen ekleri ayırmak için konur.
Örnek:
Nihat Bey’e, Ayşe Hanım’dan, Mahmut Efendi’ye, Enver Paşa’ya; Türk Dil Kurumu Başkanı’na vb.
7. Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için konur.
Örnek:
TBMM’nin, TDK’nin, BM’de, ABD’de, TV’ye vb.
8. Sayılara getirilen ekleri ayırmak için konur.
Örnek:
1985’te, 8’inci madde, 2’nci kat; 7,65’lik, 9,65’lik, 657’yle vb.
9. Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adlarına gelen ekleri ayırmak için konur.
Örnek:
Başvurular 17 Aralık’a kadar sürecektir. Yabancı Sözlere Karşılıklar Kılavuzu’nun veri tabanının genel ağda hizmete sunulduğu gün olan 12 Temmuz 2010 Pazartesi’nin TDK için önemi büyüktür.
10. Seslerin ölçü ve söyleyiş gereği düştüğünü göstermek için kullanılır.
Örnek:
Bir ok attım karlı dağın ardına
Düştü m’ola sevdiğimin yurduna (11'li hece ölçüsüne uydurmak için)
İl yanmazken ben yanarım derdine
Engel aramızı açtı n’eyleyim (Karacaoğlan)
Şems’in gözlerine bir şüphe çöreklendi: “Dostum ne’n var? Her şey yolunda mı?” (Elif Şafak)
11. Bir ek veya harften sonra gelen ekleri ayırmak için konur.
Örnek:
a’dan z’ye kadar, Türkçede -lık’la yapılmış sözler.